Een copy paste van Marino van Zelst ( Red team) over Omicron, of Omikron, die ik wil delen:
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Een explainer over de nieuwe coronavariant Omicron.
De discussie lijkt te gaan over verhoogde besmettelijkheid + potentiële lagere virulentie: een variant die mensen minder ziek zou maken.
Blijkbaar willen we niet snappen dat dit een groot probleem is.
2/
Allereerst: we weten nog ontzettend weinig over deze variant. De eerste signalen zijn foute boel: verhoogde besmettelijkheid of meer kans op ‘immune escape’, of een combinatie van beiden. Maar vooral: we weten het gewoon nog niet.
'Hold your horses' dus.
3/
De huidige discussie gaat over lagere virulentie: wat als deze variant minder ziekmakend is maar wel besmettelijker? Dan gaat deze variant snel domineren (verslaat Delta) en dan hebben we een variant die minder mensen ernstig ziek maakt.
4/
Wat we lijken te vergeten is dat verhoogde circulatie (via hogere besmettelijkheid of kans op ‘immune escape’) vrijwel per definitie problematischer is dan ‘meer ziekmakend’. Dit is aan te tonen met een simplistisch rekensommetje.
5/
Stel dat de R nu 1.2 is, de IFR is 0.5%, het generationeel interval is 4 dagen, en we ‘starten’ vandaag met 10.000 besmettingen. Dan verwachten we na 1 maand: 10.000 x 1.2^7.5 x 0.5% = 196 doden.
(7.5 = 30 / 4 [generatie interval]).
6/
Een voorbeeld:
De IFR van de nieuwe variant is 50% minder dodelijk dan de huidige variant (IFR = 0.5% x 0.5 = 0.25%).
De besmettelijkheid is 20% hoger dan de huidige variant (R = 1.2 * 1.2 = 1.44).
7/
In zo’n situatie krijg je dan: 10.000 * 1.44^7.5 * 0.25% = 385 doden.
Als de IFR dus halveert en de besmettelijkheid maar 20% hoger is, hebben we binnen een maand nog steeds 2x zoveel doden per dag.
Als IFR 50% lager is, maar besmettelijkheid 10% hoger: 201 doden.
8/
In de laatste situatie (IFR: -50%, besmettelijkheid: +10%) lijken we dus wel een evenwicht te bereiken.
Maar let op: dat is na 1 maand. Als je dit 2 maanden doortrekt:
Huidige variant: 770 doden.
Nieuwe variant: 1609 doden.
9/
Verlaagde sterfte is lineaire winst. Verhoogde besmettelijkheid is een exponentieel probleem. Als je betwijfelt of exponentiële groei twee maanden kan aanhouden (bij een R = 1.2): dat is letterlijk wat er de afgelopen twee maanden is gebeurd.
10/
De enige situatie waarin een verhoogde besmettelijkheid en een lagere virulentie wel winst zouden opleveren, is als we een rem hebben op exponentiële groei.
Als je de golven snel genoeg dempt, is het namelijk wel een wenselijke situatie.
11/
Dat kan in drie situaties:
1) Groepsimmuniteit is het eindpunt. Dan stoppen de golven namelijk vanzelf. Dit is een illusie vanwege afnemende immuniteit en besmettelijkheid die erg hoog is (Delta is al ‘teveel van het goede’: een nieuwe variant maakt het alleen maar erger).
11.2/
2) Constant maximaliseren van de immuniteit: dan komen er wel golven, maar die remmen dus snel genoeg af vanwege de hoge immuniteit. Dat kan, maar dat vereist heel veel boosteren. Misschien wel twee keer per jaar.
11.3/
3) We zetten zelf een rem op de exponentiële groei: dat betekent (basis)maatregelen en heel vroeg ingrijpen.
Vroeg ingrijpen is in Nederland nog nooit gebeurd. Dus of we gaan een andere strategie gebruiken of we hebben vanzelf weer (stevige) maatregelen nodig.
12/
En dus is de conclusie voor de honderdste keer: exponentiële groei is het probleem.
Hoe sneller de groei gaat, hoe meer actie we moeten ondernemen: Virulentie verlagen met medicijnen of golven dempen door middel van boosters of maatregelen.
13/
En zelfs medicijnen zijn niet de heilige graal: als coronapillen de virulentie met 50% verlagen, levert dat 1 extra verdubbeling tijdswinst op.
Als je lang genoeg wacht met groei remmen, krijg je vanzelf weer een probleem.
14/ Scenario's
1) Immuniteit (vaccins), medicijnen, en normale hygiënemaatregelen zijn precies genoeg om de golven door te komen (wat we bij influenza dus doen).
2) We moeten ingrijpen met (basis)maatregelen en/of zorgcapaciteit verhogen (waarbij je dus meer ziekte accepteert).
15/
Het verhogen van de zorgcapaciteit is vrijwel onmogelijk tijdens pandemische golven. Dit moet vanuit een situatie waarin er rust is.
Ik kom hier op een later moment nog op terug, maar even kort: dit gaat ons niet lukken als we exponentiële groei blijven toestaan.
16/
Conclusie: Verhoogde besmettelijkheid in combinatie met een lagere virulentie is niet wenselijk.
De enige situatie waarin dit winst oplevert, is als je exponentiële groei remt. En daar zijn we in Nederland heel erg slecht in geweest.
17/
Nabrander: de empirie en theorie over virusevolutie wijzen niet per se op evolutie naar ‘meer besmettelijk + minder virulent’.
Als het gebeurt, is het geluk: het is geen gegeven in de virusevolutie.
Epidemioloog
@CT_Bergstrom legt het even uit.
Unroll available on Thread Reader
18/
We moeten daarom ophouden met alleen het gebruiken van ‘hopium’ zonder goede strategie.
‘Hope for the best, prepare for the worst’ is nog steeds de meest valide strategie. Na 21 maanden pandemie moeten we die les echt gaan leren.
19/
Nabrander 2: als de virulentie niet lager is (kans op opname/sterfte blijft dus constant) maar besmettelijkheid/immune escape gaat wel omhoog, hebben we een draak van een probleem bij de huidige Nederlandse viruscirculatie.
Dan wordt het een extreem problematisch scenario. Zoals uit winnen bij Heerenveen.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Die laatste 5 woorden komen van mij trouwens.
