Filosofie

Ik ben al een tijdje van plan om deze vraag hier te plaatsen (tenslotte, een filosofieforum op een voetbalsite is de perfecte plek), maar ben er nog niet aan toegekomen. Nu dan maar: Wat is een club? Ik besef dat ook deze vraag in de categorie "we willen ergens een klein etiketje op plakken en we tasten de grenzen van deze definitie af" past, zoals ik die hierboven beschreef, dus misschien moet ik een meer operationele formulering vinden: Als supporter van een club, laten we voor het gemak (en de toepasselijkheid op dit forum) PSV nemen, waar ben je dan supporter van?

Je hoeft maar een aantal jaren supporter van een club te zijn, om te merken dat er veel verandert. Spelers komen en gaan. Trainers komen en gaan. Het bestuur komt en gaat. Shirts en logos veranderen. Soms verandert de naam zelfs (recentelijk met Zwolle bijvoorbeeld). In de afgelopen 15 jaar zijn de meeste clubs ook naar een ander stadion verhuisd, of het stadion is op z'n minst danig veranderd. Wat is het nog, waar we supporter van zijn?

Is het de legale continuïteit van het bedrijf? Wat dan te denken van de Rangers in Schotland? Is dat nog dezelfde club nu? Zijn het misschien de supporters? Die veranderen natuurlijk ook (al is het maar door natuurlijk verloop), maar op een veel langzamere tijdschaal. Is het de stad waarmee de club verbonden is? Voor veel supporters is dit de reden om supporter te worden, maar niet voor iedereen. En het is natuurlijk al lang niet meer zo dat een club op spelers uit de stad/regio draait. Het lijkt meer een kwestie van gemak (het is makkelijker om naar het stadion in eigen stad te gaan, dan 100 km te moeten reizen), of misschien een, op z'n best matig te verantwoorden, gevoel van verbondenheid met de stad. En wat te denken van clubs die verhuizen naar een andere stad, of samengaan met andere clubs (doorgaans uit de regio)? Zijn dat nog dezelfde clubs?

Is het misschien een gedeelte historie en clubcultuur? We kunnen allemaal praten over Van der Kuijlen, Romario en Nilis, en weten dan waar we het over hebben. Over '78, '88 of '05. Zelfs als we er niet bij waren, misschien niet eens geboren waren, delen we toch deze verhalen. Maar opnieuw, waarom besluiten we al deze gebeurtenissen onder dezelfde continuïteit en hetzelfde label "PSV" te schuiven?

Veel van deze vragen kunnen ook gesteld worden, met de nodige kleine aanpassingen hier en daar, over identiteit en continuïteit in het algemeen. Identiteit van mensen bijvoorbeeld. Maar hier op dit voetbalforum, leek het me wel aardig om dit in de vorm van "wat is een club?" te stellen. Waarom leven we zo mee met PSV? Waarom zijn we zo merk-trouw op het gebied van voetbal, waar de meesten van ons dat op andere terreinen waarschijnlijk niet zijn. En wat is PSV?

Prima, klassiek filosofisch vraagstuk. Geldt inderdaad ook voor identiteit (of: een land). Ik ga proberen er een antwoord op te geven, maar moet er wel even over nadenken.
 
Maar daar heb je groot gelijk is! Precies daartoe dienen die gedachte-experimenten, het antwoord is secundair. Vergelijk het met de gehele discussie over vrije wil, die nu zo actueel is. Neurologen als Dick Swaab stellen dat de vrije wil een illusie is - maar dan kom je al heel dicht bij de definitie van de mens als een perfecte Turing-machine uit, die wel perfect nabootst dat hij doet wat hij wil, maar niet daadwerkelijk vrij is (hij is tenslotte een machine, die de instructies volgt van zijn programma of software). Maar als de mens een perfecte Turing machine is, en de vrije wil een illusie of knappe nabootsing, dan zou dat heel erg veel maatschappelijke gevolgen moeten hebben. Denk aan het strafrecht: vrije wil is het fundament daarvan. We kunnen mensen straffen, omdat we ze verantwoordelijk houden voor wat ze doen. Maar hoe kan je iemand zonder vrije wil verantwoordelijk houden?

Ik wil niet in een discussie over vrije wil belanden, zonder eerst duidelijk vast te stellen, wat we met die term bedoelen. Dus laat ik een antwoord proberen te geven, zonder die term te gebruiken.

Straffen worden uitgedeeld om verschillende redenen: wraak, rehabilitatie, genoegdoening voor de slachtoffers (psychologisch of financieel), bescherming (door inperken van de vrijheid), en misschien vergeet ik er nog een paar.

De morele basis voor wraak is sowieso al dubieus, en dat wordt er niet beter op als je veronderstelt dat iemand minder of geen invloed op z'n eigen handelen kan uitoefenen (een onbegrijpelijke zinsnede if ever there was one, als we niet eerst vaststellen wat we met "iemand" bedoelen; terug naar mijn vorige vraag ;) ), maar op al die andere redenen voor straffen heeft dit minder, soms zelfs geen, invloed. Neem bijvoorbeeld rehabilitatie. Als iemands gedrag bepaalt wordt door een combinatie van interne (genen en hun expressie) en externe (verleden, omgeving, etc.) factoren, dan kan een gepaste straf juist bijdragen aan de rehabilitatie.
 
Ik wil niet in een discussie over vrije wil belanden, zonder eerst duidelijk vast te stellen, wat we met die term bedoelen. Dus laat ik een antwoord proberen te geven, zonder die term te gebruiken.

Straffen worden uitgedeeld om verschillende redenen: wraak, rehabilitatie, genoegdoening voor de slachtoffers (psychologisch of financieel), bescherming (door inperken van de vrijheid), en misschien vergeet ik er nog een paar.

De morele basis voor wraak is sowieso al dubieus, en dat wordt er niet beter op als je veronderstelt dat iemand minder of geen invloed op z'n eigen handelen kan uitoefenen (een onbegrijpelijke zinsnede if ever there was one, als we niet eerst vaststellen wat we met "iemand" bedoelen; terug naar mijn vorige vraag ;) ), maar op al die andere redenen voor straffen heeft dit minder, soms zelfs geen, invloed. Neem bijvoorbeeld rehabilitatie. Als iemands gedrag bepaalt wordt door een combinatie van interne (genen en hun expressie) en externe (verleden, omgeving, etc.) factoren, dan kan een gepaste straf juist bijdragen aan de rehabilitatie.

De vraag is of je dat nog "straf" moet noemen, of eerder "reparatie"...
 
Ik ben al een tijdje van plan om deze vraag hier te plaatsen (tenslotte, een filosofieforum op een voetbalsite is de perfecte plek), maar ben er nog niet aan toegekomen. Nu dan maar: Wat is een club? Ik besef dat ook deze vraag in de categorie "we willen ergens een klein etiketje op plakken en we tasten de grenzen van deze definitie af" past, zoals ik die hierboven beschreef, dus misschien moet ik een meer operationele formulering vinden: Als supporter van een club, laten we voor het gemak (en de toepasselijkheid op dit forum) PSV nemen, waar ben je dan supporter van?

Misschien moet ik aan mijn lijst van mogelijke club-eigenschappen nog toevoegen: een bepaald spelsysteem? een specifieke voetbalvisie? Maar ook dat lijken onwaarschijnlijke kandidaten om de (enige) factor te zijn, anders zouden supporters van dezelfde club niet zo veel discussies hebben over hoe 'hun' club zou moeten spelen.
 
De vraag is of je dat nog "straf" moet noemen, of eerder "reparatie"...

Ja, dat klopt. In eerste instantie was ik mijn post begonnen met te zeggen dat het woord "strafrecht" misleidend kan zijn, afhankelijk van wat je onder "straf" verstaat, maar dat heb ik weer weggehaald, omdat ik niet teveel van mijn punt wilde afleiden. Maar welke eigenschappen vindt jij dan wel bij "straf" passen?
 
Ja, dat klopt. In eerste instantie was ik mijn post begonnen met te zeggen dat het woord "strafrecht" misleidend kan zijn, afhankelijk van wat je onder "straf" verstaat, maar dat heb ik weer weggehaald, omdat ik niet teveel van mijn punt wilde afleiden. Maar welke eigenschappen vindt jij dan wel bij "straf" passen?

Vanuit de dader bekeken: in ieder geval de vrijheid dat hij ook anders had kunnen handelen, maar toch koos voor een verkeerde handeling. Verder het vermogen om dat te beseffen, en daarmee de mogelijkheid van verandering. Daarom hoort bij straf, vanuit het oogpunt van de samenleving bekeken, ook de mogelijkheid van vergeving - iets wat de laatste tijd helaas vaak over het hoofd wordt gezien.

De doodstraf is overigens daarmee voor mij geen straf. Eerder een mengeling van wraak en een klinische operatie.
 
Vanuit de dader bekeken: in ieder geval de vrijheid dat hij ook anders had kunnen handelen, maar toch koos voor een verkeerde handeling.

Ik begrijp, in deze context, nooit zo goed wat "kunnen" betekent. In elke situatie waarin we denken dat er meerdere dingen 'kunnen' gebeuren, gebeurt er altijd toch slechts één. We kunnen achteraf wel lang en breed heen en weer kletsen of de alternatieve situatie ook had 'kunnen' gebeuren, of dat de werkelijke gang van zaken de enige 'mogelijke' was, en ons vermoeden van het bestaan van alternatieven, slechts onwetendheid was, maar deze situaties zijn empirisch gezien gelijk aan elkaar. Het lijkt me dus niet verstandig ons strafrecht te baseren op zulke vluchtige overwegingen. Het gaat er uiteindelijk om welke entiteiten we geschikt achten om moreel verantwoordelijk gehouden te worden voor handelingen/gebeurtenissen. Dat besluit zal op andere gronden genomen moeten worden, dan vage ideeën over "anders kunnen handelen", die inherent vaag zijn, en dus (waarschijnlijk) nooit scherper omschreven kunnen worden (zonder daarmee ook de kern van de huidige, vage, betekenis te veranderen) of getest kunnen worden.

Verder het vermogen om dat te beseffen, en daarmee de mogelijkheid van verandering.
Dat lijkt me al een betere benadering. Dat is iets wat in ieder geval mogelijk toegankelijk is voor toetsing: beseft de dader dat h/zij iets verkeerds gedaan heeft, en is verandering van het gedrag mogelijk?

Daarom hoort bij straf, vanuit het oogpunt van de samenleving bekeken, ook de mogelijkheid van vergeving - iets wat de laatste tijd helaas vaak over het hoofd wordt gezien.

Kun je aangeven wat hier specifiek is aan "de laatste tijd"? 'Vergeving' is trouwens ook een vrij moeilijk woord, vind ik. Het wordt vaak geassocieerd met een soort van retroactieve goedkeuring van de (mis)daad, in plaats van slechts het opnieuw opnemen van de dader in de maatschappij, zonder hem te discrimineren op basis van eerder gedrag. En dat laatste is al moeilijk genoeg, want zo behandelen we niet-daders ook niet, dus hoe kunnen we verwachten daders zo wel te behandelen?
 
Ik begrijp, in deze context, nooit zo goed wat "kunnen" betekent. In elke situatie waarin we denken dat er meerdere dingen 'kunnen' gebeuren, gebeurt er altijd toch slechts één. We kunnen achteraf wel lang en breed heen en weer kletsen of de alternatieve situatie ook had 'kunnen' gebeuren, of dat de werkelijke gang van zaken de enige 'mogelijke' was, en ons vermoeden van het bestaan van alternatieven, slechts onwetendheid was, maar deze situaties zijn empirisch gezien gelijk aan elkaar. Het lijkt me dus niet verstandig ons strafrecht te baseren op zulke vluchtige overwegingen. Het gaat er uiteindelijk om welke entiteiten we geschikt achten om moreel verantwoordelijk gehouden te worden voor handelingen/gebeurtenissen. Dat besluit zal op andere gronden genomen moeten worden, dan vage ideeën over "anders kunnen handelen", die inherent vaag zijn, en dus (waarschijnlijk) nooit scherper omschreven kunnen worden (zonder daarmee ook de kern van de huidige, vage, betekenis te veranderen) of getest kunnen worden.

Ik hou de dingen in dit soort zaken aanvankelijk graag dicht bij huis, bij de dagelijkse ervaring. Je geeft een kind een standje met de stevige mededeling "hoe kun je nu zoiets doen? Je weet toch beter?". Dat impliceert dat het anders had kunnen handelen. Want, om het wat dieper te maken: wat betekent dat we iemand moreel verantwoordelijk kunnen houden? Dat betekent dat we aannemen dat hij zich kan verantwoorden, redenen kan aangeven voor zijn gedrag, kan zeggen: "hier sta ik voor". En dus ook kan inzien, indien nodig, dat hij anders had moeten handelen. Verantwoordelijkheid en " kunnen" hangen heel nauw samen. Nu kun je wel allerlei psychologische argumenten gaan aanvoeren over wils(on)bekwaamheid, en hoe moeilijk het is om te oordelen of iemand weet wat hij doet. Maar dat is psychologie, en geen filosofie. Filosofie analyseert een begrip als verantwoordelijkheid, en concludeert dat iemand slechts verantwoordelijk kan worden genoemd, als hij de ratio van zijn daden inziet, en weet dat hij anders had kunnen handelen.






Kun je aangeven wat hier specifiek is aan "de laatste tijd"? 'Vergeving' is trouwens ook een vrij moeilijk woord, vind ik. Het wordt vaak geassocieerd met een soort van retroactieve goedkeuring van de (mis)daad, in plaats van slechts het opnieuw opnemen van de dader in de maatschappij, zonder hem te discrimineren op basis van eerder gedrag. En dat laatste is al moeilijk genoeg, want zo behandelen we niet-daders ook niet, dus hoe kunnen we verwachten daders zo wel te behandelen?

Ik heb het over het steeds zwaarder straffen, en de roep om nog zwaardere straffen. Gecombineerd met bezuiniging of schrappen van resocialisatieprogramma's etc. Een mogelijke terugkeer naar de samenleving lijkt voor veel mensen niet meer het uitgangspunt van het strafrecht, maar slechts genoegdoening of zelfs wraak. Dat vind ik niet alleen inhumaan, maar ook onlogisch.

Ik begrijp niet zo goed hoe je vergeving zou kunnen koppelen aan het achteraf goedkeuren van de daad. Dat laatste is per definitie geen vergeving, eerder een soort vergissing.
 
Ik begrijp niet zo goed hoe je vergeving zou kunnen koppelen aan het achteraf goedkeuren van de daad. Dat laatste is per definitie geen vergeving, eerder een soort vergissing.

Ik heb het idee, dat veel mensen wel zo denken. Deze persoon heeft A, B en C, gedaan, dus moeten we hem voor de rest van z'n leven opsluiten, want A, B en C zijn zo erg, dat we niet de indruk moeten wekken dat we A,B of C goedkeuren.
 
Ik ben al een tijdje van plan om deze vraag hier te plaatsen (tenslotte, een filosofieforum op een voetbalsite is de perfecte plek), maar ben er nog niet aan toegekomen. Nu dan maar: Wat is een club? Ik besef dat ook deze vraag in de categorie "we willen ergens een klein etiketje op plakken en we tasten de grenzen van deze definitie af" past, zoals ik die hierboven beschreef, dus misschien moet ik een meer operationele formulering vinden: Als supporter van een club, laten we voor het gemak (en de toepasselijkheid op dit forum) PSV nemen, waar ben je dan supporter van?

Je hoeft maar een aantal jaren supporter van een club te zijn, om te merken dat er veel verandert. Spelers komen en gaan. Trainers komen en gaan. Het bestuur komt en gaat. Shirts en logos veranderen. Soms verandert de naam zelfs (recentelijk met Zwolle bijvoorbeeld). In de afgelopen 15 jaar zijn de meeste clubs ook naar een ander stadion verhuisd, of het stadion is op z'n minst danig veranderd. Wat is het nog, waar we supporter van zijn?

Is het de legale continuïteit van het bedrijf? Wat dan te denken van de Rangers in Schotland? Is dat nog dezelfde club nu? Zijn het misschien de supporters? Die veranderen natuurlijk ook (al is het maar door natuurlijk verloop), maar op een veel langzamere tijdschaal. Is het de stad waarmee de club verbonden is? Voor veel supporters is dit de reden om supporter te worden, maar niet voor iedereen. En het is natuurlijk al lang niet meer zo dat een club op spelers uit de stad/regio draait. Het lijkt meer een kwestie van gemak (het is makkelijker om naar het stadion in eigen stad te gaan, dan 100 km te moeten reizen), of misschien een, op z'n best matig te verantwoorden, gevoel van verbondenheid met de stad. En wat te denken van clubs die verhuizen naar een andere stad, of samengaan met andere clubs (doorgaans uit de regio)? Zijn dat nog dezelfde clubs?

Is het misschien een gedeelte historie en clubcultuur? We kunnen allemaal praten over Van der Kuijlen, Romario en Nilis, en weten dan waar we het over hebben. Over '78, '88 of '05. Zelfs als we er niet bij waren, misschien niet eens geboren waren, delen we toch deze verhalen. Maar opnieuw, waarom besluiten we al deze gebeurtenissen onder dezelfde continuïteit en hetzelfde label "PSV" te schuiven?

Veel van deze vragen kunnen ook gesteld worden, met de nodige kleine aanpassingen hier en daar, over identiteit en continuïteit in het algemeen. Identiteit van mensen bijvoorbeeld. Maar hier op dit voetbalforum, leek het me wel aardig om dit in de vorm van "wat is een club?" te stellen. Waarom leven we zo mee met PSV? Waarom zijn we zo merk-trouw op het gebied van voetbal, waar de meesten van ons dat op andere terreinen waarschijnlijk niet zijn. En wat is PSV?

Goede vraag, een vraag ik die uiteindelijk heb beantwoordt met het stoppen van PSV supporter zijn. Ik kon de vraag niet naar tevredenheid beantwoorden en kwam tot de conclusie dat supporter zijn bij mij vooral negatieve emoties opriep. Oftewel: waste of time.

Ik denk dat de belangrijkste reden is dat mensen ergens bij willen horen. Of het vroeger een kerk was, nu een voetbalclub, of een visvereniging zo je wilt, maakt niet zo gek veel uit. Je deelt lief en (vooral...) leed met een groep mensen die weten waar je het over hebt. Je haalt verhalen op, herinneringen over Nilis en Romario. Je beleeft samen iets, om iets dat voor je gevoel van jou is. Vandaar dat supporters zo boos kunnen zijn op fysieke, reeële spelers die een absoluutheid zijn en spelen voor iets dat een club heet en vluchtig is (want, wat is een club?). Als die spelers (in de ogen van de supporters) hun best niet doen, is het ten nadeel van die club. Met andere woorden, ze nemen iets af van wat de supporters tot eigendom gemaakt hebben.

Uiteindelijk draait het daarbij meer om gevoel van de supporters over de club, dan over de vraag of de club echt bestaat. Wat maakt dat uit, als het resultaat hetzelfde is (namelijk een gevoel van verbondenheid).

Dit zijn slechts mijn antwoorden, op de vraag die ik mezelf stelde. Mijn conclusie daaruit was dat mijn gevoel niet rationeel was en de gevolgen daarvan negatief. Waarschijnlijk is dat bij veel mensen anders, vandaar dat er zoveel clubsupporters zijn.
 
Goede vraag, een vraag ik die uiteindelijk heb beantwoordt met het stoppen van PSV supporter zijn. Ik kon de vraag niet naar tevredenheid beantwoorden en kwam tot de conclusie dat supporter zijn bij mij vooral negatieve emoties opriep. Oftewel: waste of time.

Ik denk dat de belangrijkste reden is dat mensen ergens bij willen horen. Of het vroeger een kerk was, nu een voetbalclub, of een visvereniging zo je wilt, maakt niet zo gek veel uit. Je deelt lief en (vooral...) leed met een groep mensen die weten waar je het over hebt. Je haalt verhalen op, herinneringen over Nilis en Romario. Je beleeft samen iets, om iets dat voor je gevoel van jou is. Vandaar dat supporters zo boos kunnen zijn op fysieke, reeële spelers die een absoluutheid zijn en spelen voor iets dat een club heet en vluchtig is (want, wat is een club?). Als die spelers (in de ogen van de supporters) hun best niet doen, is het ten nadeel van die club. Met andere woorden, ze nemen iets af van wat de supporters tot eigendom gemaakt hebben.

Uiteindelijk draait het daarbij meer om gevoel van de supporters over de club, dan over de vraag of de club echt bestaat. Wat maakt dat uit, als het resultaat hetzelfde is (namelijk een gevoel van verbondenheid).

Dit zijn slechts mijn antwoorden, op de vraag die ik mezelf stelde. Mijn conclusie daaruit was dat mijn gevoel niet rationeel was en de gevolgen daarvan negatief. Waarschijnlijk is dat bij veel mensen anders, vandaar dat er zoveel clubsupporters zijn.

Plan Simple, what have you done ?!

Jerry Seinfeld heeft het supporterschap wel redelijk goed omschreven; je juicht voor een shirt. Want de grootste held is in een ander shirt de grootste l*l.

Maar voormijzelf accepteer ik de onlogica ervan. Je "kiest" je club, en hebt er een leuke, interessante, fantastische en soms ook irritante, vreselijke hobby bij. Maar bij het drinken van een biertje stel ik ook niet de vraag of het echt nodig is, en of het een onverbrekelijk element in mijn leven is. Soms is plezier best een goede reden. :)

En natuurlijk dien je de strijd te steunen tegen het grote kwaad wat ajaks is.
 
Laatst bewerkt:
@040:

Mercure had al eerder de handdoek in de ring geworpen hoor, lag niet aan de post van Plain Simple
 
Plan Simple, what have you done ?!

Jerry Seinfeld heeft het supporterschap wel redelijk goed omschreven; je juicht voor een shirt. Want de grootste held is in een ander shirt de grootste l*l.

Maar voormijzelf accepteer ik de onlogica ervan. Je "kiest" je club, en hebt er een leuke, interessante, fantastische en soms ook irritante, vreselijke hobby bij. Maar bij het drinken van een biertje stel ik ook niet de vraag of het echt nodig is, en of het een onverbrekelijk element in mijn leven is. Soms is plezier best een goede reden. :)

En natuurlijk dien je de strijd te steunen tegen het grote kwaad wat ajaks is.

Klopt, ik beweer ook niet dat voetbalsupporter zijn niet rationeel is of niet goed is of niks oplevert. Ik heb alleen geconcludeerd dat dat in mijn geval zo was. Ik had geen voetbalvrienden die voor PSV waren, bij mij was supporter zijn vooral schreeuwen voor de computer. Beetje pointless dus, vandaar mijn keuze. En het bevalt prima, moet ik zeggen.

Temeer daar ik dit forum wel altijd gewaardeerd heb, met intelligente mensen (ja echt :puh: ) en gezelligheid. Vandaar dat ik hier nog altijd buurt en zo de positieve elementen niet samen met de negatieve bij de vuilnis heb gezet.

Phoe, had ik bijna iemand een schuldcomplex aangepraat!

Haha, don't worry :D
 
Terug
Bovenaan Onderaan