De Bondscoach
Maoïst van lichte zeden
Ik ben al een tijdje van plan om deze vraag hier te plaatsen (tenslotte, een filosofieforum op een voetbalsite is de perfecte plek), maar ben er nog niet aan toegekomen. Nu dan maar: Wat is een club? Ik besef dat ook deze vraag in de categorie "we willen ergens een klein etiketje op plakken en we tasten de grenzen van deze definitie af" past, zoals ik die hierboven beschreef, dus misschien moet ik een meer operationele formulering vinden: Als supporter van een club, laten we voor het gemak (en de toepasselijkheid op dit forum) PSV nemen, waar ben je dan supporter van?
Je hoeft maar een aantal jaren supporter van een club te zijn, om te merken dat er veel verandert. Spelers komen en gaan. Trainers komen en gaan. Het bestuur komt en gaat. Shirts en logos veranderen. Soms verandert de naam zelfs (recentelijk met Zwolle bijvoorbeeld). In de afgelopen 15 jaar zijn de meeste clubs ook naar een ander stadion verhuisd, of het stadion is op z'n minst danig veranderd. Wat is het nog, waar we supporter van zijn?
Is het de legale continuïteit van het bedrijf? Wat dan te denken van de Rangers in Schotland? Is dat nog dezelfde club nu? Zijn het misschien de supporters? Die veranderen natuurlijk ook (al is het maar door natuurlijk verloop), maar op een veel langzamere tijdschaal. Is het de stad waarmee de club verbonden is? Voor veel supporters is dit de reden om supporter te worden, maar niet voor iedereen. En het is natuurlijk al lang niet meer zo dat een club op spelers uit de stad/regio draait. Het lijkt meer een kwestie van gemak (het is makkelijker om naar het stadion in eigen stad te gaan, dan 100 km te moeten reizen), of misschien een, op z'n best matig te verantwoorden, gevoel van verbondenheid met de stad. En wat te denken van clubs die verhuizen naar een andere stad, of samengaan met andere clubs (doorgaans uit de regio)? Zijn dat nog dezelfde clubs?
Is het misschien een gedeelte historie en clubcultuur? We kunnen allemaal praten over Van der Kuijlen, Romario en Nilis, en weten dan waar we het over hebben. Over '78, '88 of '05. Zelfs als we er niet bij waren, misschien niet eens geboren waren, delen we toch deze verhalen. Maar opnieuw, waarom besluiten we al deze gebeurtenissen onder dezelfde continuïteit en hetzelfde label "PSV" te schuiven?
Veel van deze vragen kunnen ook gesteld worden, met de nodige kleine aanpassingen hier en daar, over identiteit en continuïteit in het algemeen. Identiteit van mensen bijvoorbeeld. Maar hier op dit voetbalforum, leek het me wel aardig om dit in de vorm van "wat is een club?" te stellen. Waarom leven we zo mee met PSV? Waarom zijn we zo merk-trouw op het gebied van voetbal, waar de meesten van ons dat op andere terreinen waarschijnlijk niet zijn. En wat is PSV?
Prima, klassiek filosofisch vraagstuk. Geldt inderdaad ook voor identiteit (of: een land). Ik ga proberen er een antwoord op te geven, maar moet er wel even over nadenken.