Zoals beloofd zal ik hier wat testjes plaatsen. Ik gebruik ChatGPT Plus in combinatie met GPT 4 dat sinds kort afbeelding herkenning heeft. Ik heb 3 oude voorpagina's uitgekozen die oplopend moeilijker te interpreteren zijn naar mijn idee. Ik vind het leuk als er wat context bij gegeven wordt en ik houd mijn vraag bewust heel algemeen (in tegenstelling wat
Teamspirit in een ander topic aangaf), om het niet al te makkelijk te maken. Ik heb de zogenaamde Custom Instructions uitgeschakeld om een bias te vermijden. Ik begin ook telkens met een nieuwe chat.
Mijn vraag is aan ChatGPT: Wat kunt u vertellen over deze titelpagina?
Pagina 1: Een Plantijns Missaal uit 1572
Antwoord:
De afbeelding toont de titelpagina van een oud boek met de titel "MISSALE ROMANUM". Hier zijn enkele opvallende elementen en wat informatie erover:
1. **Missale Romanum**: Dit is een liturgisch boek dat alle teksten en rites bevat die nodig zijn voor de viering van de Romeinse mis. Het Missale Romanum werd in verschillende edities en revisies gepubliceerd, met name na concilies waarbij de liturgie werd herzien.
2. **Ex Decreto Sacrosancti Concilii Tridentini restitutum**: Dit verwijst naar het Concilie van Trente, een kerkvergadering van de Rooms-Katholieke Kerk die plaatsvond tussen 1545 en 1563. Het Concilie van Trente zocht naar oplossingen voor problemen die werden veroorzaakt door de Protestantse Reformatie en resulteerde in aanzienlijke veranderingen in de kerkelijke liturgie. "Restitutum" betekent "hersteld", wat suggereert dat deze editie van het Missale Romanum een herziening is volgens de richtlijnen van het Concilie van Trente.
3. **Pii V. PONT. MAX. Iussu Editum**: Dit betekent dat het boek werd uitgegeven op bevel van Paus Pius V, die paus was van 1566 tot 1572. Pius V is vooral bekend om het standaardiseren van de Romeinse rite in de Tridentijnse mis, die in grote lijnen onveranderd bleef tot het Tweede Vaticaans Concilie in de jaren 1960.
4. **Antverpiae**: Dit is de Latijnse naam voor Antwerpen, een stad in België. Dit geeft aan dat het boek in Antwerpen is gedrukt.
5. **Ex officina Christophori Plantini**: Dit verwijst naar de drukkerij van Christoffel Plantijn, een beroemde 16e-eeuwse drukker en uitgever gevestigd in Antwerpen. Plantijn speelde een belangrijke rol in de boekdrukkunst tijdens de Renaissance.
6. **M. D. LXXII**: Dit zijn Romeinse cijfers die het jaar 1572 vertegenwoordigen, wat het publicatiejaar van dit boek is.
7. **Illustratie**: De afbeelding onder de titel toont twee figuren (waarschijnlijk heiligen) rond een schild. Dergelijke illustraties waren typerend voor titelpagina's uit de Renaissance en waren vaak symbolisch van aard.
Kortom, deze titelpagina vertegenwoordigt een 1572-editie van het Missale Romanum, gedrukt in Antwerpen door Christoffel Plantijn, en herzien volgens de richtlijnen van het Concilie van Trente op bevel van Paus Pius V.
Mijn commentaar: Een indrukwekkende samenvatting van het boek, Al het Latijns wordt correct vertaald. Bijna alle informatie is correct. De beschrijving van de illustratie is nogal mager. In werkelijkheid worden hier Petrus en Paulus afgebeeld die Rome voor moeten stellen.
Pagina 2 Opera van Johannes Chrysostumus (Guldenmond):
Antwoord:
De afbeelding toont een titelpagina van een oud boek. Hier zijn enkele opvallende kenmerken en wat ze betekenen:
1. **Opera D. Ioannis Chrysostomi Archiepiscopi Constantinopolitani**: Dit geeft aan dat het boek de werken (opera) bevat van Sint Johannes Chrysostomus, een vroegchristelijke kerkvader en aartsbisschop van Constantinopel. Johannes Chrysostomus staat bekend om zijn welsprekendheid en zijn geschriften, die vaak theologie en ethiek behandelen.
2. De tekst in het midden verwijst naar de **Latijnse vertalingen** van zijn werken. Het suggereert dat veel van zijn geschriften, oorspronkelijk in het Grieks, hier in het Latijn zijn vertaald.
3. De illustratie van een figuur op een zuil: Dit lijkt een allegorische voorstelling te zijn, mogelijk een verwijzing naar kennis, wijsheid of een andere betekenisvolle symboliek in verband met de inhoud van het boek.
4. **Nil arduum satis**: Dit is Latijn en kan vertaald worden als "Niets is te moeilijk". Dit zou kunnen verwijzen naar de toewijding aan studie, het begrijpen van de geschriften van Chrysostomus, of een algemene levensfilosofie.
5. **Basileae, Ex Officina Hervagiana, Mense Febrvario, An. M. D. XXXIX.**: Dit geeft de plaats en datum van publicatie aan. "Basileae" is Latijn voor Bazel, een stad in Zwitserland. "Ex Officina Hervagiana" verwijst naar de drukkerij of uitgever, waarschijnlijk de Hervagiana-drukkerij in Bazel. De datum "M. D. XXXIX." is in Romeinse cijfers en vertaalt zich naar 1539.
6. **Cum Gratia et Privilegio Caesareae Maiestatis**: Dit betekent "Met de gratie en het privilege van de keizerlijke majesteit". Dit suggereert dat het boek werd gepubliceerd met een soort koninklijk of keizerlijk privilege of toestemming.
Over het algemeen suggereert de titelpagina dat dit een verzameling is van de werken van Johannes Chrysostomus, vertaald naar het Latijn en gepubliceerd in Bazel in 1539. Het boek lijkt een officiële goedkeuring of privilege te hebben gehad, wat kan wijzen op het belang of de status ervan op dat moment.
Mijn commentaar: Deze uitleg kan bijna niet beter. Vrjjwel alle elementen van de pagina worden vertaald en uitgelegd. Ik mis nog de paar woorden die in het Grieks op de pagina staan. De illustratie is wederom summier weergegeven.
Pagina 3 Confessionale van de Godschalk Roosenmondt van Eindhoven:
Antwoord:
Dit is een oude titelpagina van een boek, geschreven in het Latijn. Hier zijn enkele opvallende kenmerken:
1. **Oude Typografie en Lay-out:** Het gebruik van verschillende lettertypen, de rode initialen en de gedetailleerde illustraties zijn typisch voor boeken uit de late middeleeuwen en de renaissance.
2. **Latijnse Tekst:** De tekst is geschreven in het Latijn, wat duidt op een religieuze, wetenschappelijke of academische tekst uit een tijdperk waarin het Latijn de voertaal was voor dergelijke teksten.
3. **Datum:** Het boek geeft een datum aan van "MIL. CCCC. XIX Men. Iunij. Die. xxvi", wat betekent 26 juni 1419. Dit bevestigt het idee dat het boek uit de middeleeuwen stamt.
4. **Titel:** "CONFRESSIONALE SIVE LIBELLUS" kan vertaald worden als "Confessioneel of een klein boek". Dit duidt erop dat het boek mogelijk handelt over religieuze zaken, met name over de praktijk van de biecht.
5. **Plaats van Publicatie:** De tekst noemt "Louvain" (in het Latijn "Louvaniensis"), wat verwijst naar de oude universiteitsstad Leuven in België. In de middeleeuwen was Leuven een belangrijk centrum van leren en had het een van de meest vooraanstaande universiteiten van Europa.
6. **Auteur of Editor:** De naam "Godscalcus Ro" verschijnt in de tekst, wat suggereert dat deze persoon betrokken was bij het schrijven, bewerken of uitgeven van het boek.
7. **Illustraties:** De rode inktillustraties en initialen waren typerend voor handgemaakte boeken uit deze periode. Ze dienden vaak als decoratie en om belangrijke secties of hoofdstukken in de tekst aan te geven.
Over het algemeen lijkt het erop dat dit een religieus of academisch boek is uit de vroege 15e eeuw, mogelijk gerelateerd aan de praktijk van de biecht, en met connecties naar de universiteit van Leuven.
Mijn commentaar:
Hier gaat GPT toch wel de fout in. Omdat de naam van de schrijver en de datum over meerdere regels verspreid zijn (en het aantal C's) interpreteert ie het helemaal verkeerd. Het boek is uit 1519 en niet uit 1419, waardoor GPT er van uitgaat dat het boek geschreven en niet gedrukt is (gedrukte boeken komen vanaf 1455 voor). Ook wordt het printersmerk met de roos en MONDT in een Gotisch geschrift niet als zodanig herkend (is ook lastig).
Alles bij elkaar ben ik wel zwaar onder de indruk. Ik ben benieuwd hoe hij het met een volgende versie doet of met Midjourney die (binnenkort?) een vergelijkbare functie heeft.
