Om te beginnen: Leuk, een goeie post en een leuke discussie. Ik zie wel 2 verschillende discussies, die weliswaar wel wat raakvlakken hebben. De discussie over het groene aspect, en de discussie over het geld en de ongelijkheid. Dat zijn m.i. andere punten, en die wil ik ook graag anders aanvliegen. Om het te duiden: Het gedeelte over geld en erfbelasting is meer mijn persoonlijke mening, het gedeelte over groen en verduurzaming is meer mijn professionele mening / expertise. Ik weet niet of het wat uitmaakt, maar ik zeg het toch maar even.
Hier staan heel veel punten in, met sommigen kan ik goed overweg. Belasting op arbeid moet inderdaad laag zijn, en er moet altijd een goeie incentive om te werken zijn. Voor de economie, maar ook voor de genoegdoening van de mensen zelf. Hogere belastingen voor bedrijven kunnen daar misschien aan meewerken, maar ik weet dat niet zeker. Als bedrijven meer moeten gaan betalen, worden hun producten doorgaans ook duurder => verdere inflatie. Stop je dat geld weer terug in de lagere inkomens, en je hebt per saldo weinig bereikt. Zeker als die bedrijven mensen gaan ontslaan omdat ze meer moeten betalen. De bedrijvensector zien als de boeman gaat ons niet zover brengen, want die bedrijven zijn juist ook zo belangrijk in bijvoorbeeld de verduurzaming.
Persoonlijk vind ik de erfbelasting verhogen een slecht idee. Je geeft daarmee aan dat het geld wat jijzelf hebt, eigenlijk niet van jezelf is. Bekijk het eens van 1 generatie hoger: Ik zou mijn geld graag willen kunnen geven aan mijn kinderen (in de toekomst als ik een keer geld ga hebben dan). Of aan de plaatselijke reddingszwemvereniging. Als ik nu een fiets koop voor mijn dochter, dan hoef ik toch ook niet een fiets voor de buurvrouw te kopen? Ja, er zit BTW op, maar mijn kinderen zullen ook BTW betalen als zij er een fiets van kopen. Bovendien, als je boven de 20k alles moet afdragen, dan moet elk huis verkocht worden, en waarschijnlijk ook veel persoonlijke bezittingen met evt. emotionele waarde. Je bent dus helemaal geen eigenaar van je geld of je spullen, de overheid is het. Want als je sterft, komt de overheid (bijna) alles ophalen. En wat gaat men dan doen op hun oude dag, wanneer er wat geld over is? Verkwanselen aan nuttloze dingen. Want geven mag niet, dat is oneerlijk. Extra reisjes maken en spullen kopen die je niet nodig hebt. Nee, laat mij dan sparen om de studie van mijn dochters te betalen - of tenminste daarin bij te staan. Misschien gaan ze met die studie wel iets heel nuttigs doen. Of een muziekinstrument, of een sport. Doe ik liever dan sparen voor een nieuwe auto.
Als het gaat om kansenongelijkheid, zie ik het als volgt: Ik wil een Nederland (wereld) waarin iedereen voldoende kansen krijgt. Ik hoef niet per se een exacte gelijke verdeling van kansen, omdat ik dit onhaalbaar en ook nutteloos vind. Maar iedereen moet wel genoeg kansen krijgen om 'er iets van te maken'. Wat dan genoeg kansen zijn en wat 'er iets van maken' betekent, daar kunnen we eindeloos over steggelen, en dat is wat je politiek zou moeten doen. Dat er mensen in grotere of mooiere huizen wonen, zul je altijd hebben. Dat onderwijs niet precies hetzelfde is, zul je altijd hebben. Je moet niet willen alles gelijk te trekken, je moet willen dat de ondergrens omhoog gaat. Als daarvoor nodig is dat de bovengrens wat moet inperken, dan is dat zo. Maar dat an sich is geen doel. Het doel is de ondergrens omhoog, niet de bovengrens naar beneden. Wat mij betreft dan.
Ik heb het filmpje bekeken, maar ik ben niks wijzer geworden over hoe zo'n CO2-budget zou werken. Stel nou dat je vandaag 2 tweets verstuurd, 2 mails ontvangt, een avocado en 2 appels koopt en met de metro naar je werk gaat. En ondertussen koop je een ETF 'Green Energy'. Hoeveel CO2 is dat? Moet je dat dan allemaal invoeren in een centraal systeem? Zo'n centraal systeem lijkt me lastig te bewerkstelligen, zeker als het gaat om privacy. Naast dat het heel moeilijk is om alle uitstoot precies te weten. Wat reken je wel mee, wat niet? Zeker als je een tijdselement toevoegt, wat vandaag de dag erg relevant is. Het ene uur is stroom vrijwel CO2 vrij, het andere uur totaal niet. Ik snap het idee wel van Barbara Baarmsa, maar volgens mij is het totaal niet haalbaar. Met grote dingen zoals vakanties en vliegen is het makkelijk natuurlijk, maar er zit zoveel uitstoot in die kleine dingen die cumulatief wezenlijk wordt. En we weten gewoon echt niet precies waar alles vandaag komt, dus hoe je het dat in een CO2-budget wil gooien. En hoe zit dat met verduurzaming? Als je panelen hebt, mag je dan weer meer CO2 uitstoten? Of met gezondheidszorg, hoe zit dat? Behandelingen, controles en onderzoek in de geneeskunde zijn ook een grote vervuiler. Vanaf wanneer willen we dat CO2 daarin ook meedingt? Hoeveel CO2 is een mensenjaar waard?
Misschien dat je dat kan middelen, ik zit hardop te denken. Een kilo appels kost 2 euro en 1kg CO2. Los van of dat echt waar is, maar een avocado kost 2 euro en 100kg CO2. Iedereen krijgt op jaarbasis x kg CO2. Naast je bankpas heb je een CO2-pas die alles bijhoudt. Die pas is gekoppeld aan je OV, dus op het moment dat je incheckt gaat bij ook al lopen. En als het op is, dan ga je in de CO2 sanering?
Voor de koopbare dingen zou ik nog enigszins zo'n systeem kunnen indenken, gegeven het feit dat het een incompleet model zal blijven. Maar voor bijvoorbeeld data - een van de meest grote verbruikers - wordt het al heel lastig. En dat is ook een aspect wat niet echt minder gaat worden, denk ik zo.
Dan over Tata Steel. Wist je dat Tata Steel een van de meest duurzame staalproducenten is van de wereld? Ze staan op 3 geloof ik. Los van welke plek ze precies zijn, punt is dat ze - voor een staalproducent - weinig uitstoten. Duurzame concurrenten zijn er dus niet echt. Als we staal willen hebben, zit je voorlopig gewoon vast aan dit soort staalproducenten. Maak je ze het leven zuur, dan ben ik bang dat er op andere plekken meer staal geproduceerd wordt, wat waarschijnlijk op een minder duurzame manier gaat. Als land doe je het dan lekker, maar in de wereld niet. Dat wil overigens niet zeggen dat we er niks aan moeten veranderen hoor, maar het is zo makkelijk om te wijzen naar Tata Steel (en consorten), terwijl we vrolijk omgeven worden met allerlei stalen producten. Je wil toch juist dat er innovatie bij die bedrijven komt, en ruimte bieden voor nieuwe bedrijven met interessante ideeën? De overheid gaat echt geen alternatief voor staal verzinnen, en de universiteiten alleen op labschaal.
Ik zou veel liever aan de voorkant belasten. Gewoon je energie duur maken. Niet een tax op de CO2 aan de uitstoot kant, maar aan de pomp. Maak Benzine en Diesel lekker duur, Kerosine nog duurder. Dan wordt staal vanzelf ook duur, en aluminium al helemaal. Geef bedrijven en mensen de incentive om slimmer om te gaan met energie. We hebben hiervoor niet een apart budget nodig - vooral omdat dat dus echt onwerkbaar is - maar gooi het gewoon om naar geld. Dat zou je met dat CO2-budget immers ook doen. Ik denk dat je daarmee de daadwerkelijke vervuilers ook het beste aanpakt, want aan de voorkant zijn ze al gepakt. De uitstoot berekenen en met terugwerkende kracht betalen (met either geld of CO2 credits), is ingewikkeld en onderhevig aan fouten. Als energie namelijk even goedkoop is (de zon schijnt), dan moeten we onszelf aanleren alles aan te zetten en te gebruiken. En als het duur is, even te minderen. Lijkt me echt veel en veel simpeler.
Dan opnieuw, geld ertegenaan gooien is niet de enige oplossing. Welke keuzes wil je maken? Investeren in onderzoek? Eens, goed. (Zeker als je daar lasers van kunt kopen
). Maar dat is nog zo'n grote weg naar echte verduurzaming in de maatschappij. Investeren in goeie duurzame bedrijven? Om vervolgens hun hele winst af te romen door de grote belasting als ze het goed doen? Of als overheid de hele energiesector op je te nemen en alles zelf te gaan regelen?
Dank voor het delen van deze anekdote, iets wat je eerder geloof ik ook al in iets minder woorden had gedeeld. Het schetst een beeld van de ongelijkheid inderdaad. Ik zou dus willen - om even op deze anekdote door te gaan - dat jij gewoon naar het AUC zou kunnen als je dat zou willen. Maar je raakt ook een veel belangrijker punt denk ik: Jij zegt dat je veel liefde gekend hebt en een waardevol leven hebt. Ik denk dat we ook zeker in het oog moeten houden dat dat het belangrijkst is. En dat dat ook niet 1 op 1 met geld te maken heeft. We moeten niet denken dat iedereen maar gelukkig is - of even gelukkig - als we geld anders gaan verdelen. We moeten zorgen dat iedereen genoeg kansen krijgt om er iets van te maken. Bovendien weet ik niet of we mazzel moeten uitbannen. Soms heb je pech, soms niet. Dat is ook het leven. Ik weet niet of we als Nederland moeten proberen dat zoveel mogelijk gelijk te trekken. Mijn oom heeft veel pech gehad, meerdere kapotte huwelijken, een nare ziekte (cva) en kinderen die gebrainwashed zijn door hun moeder en hem nooit meer willen zien. Nu is hij plotseling dood doordat hij zich verslikte. Dat klinkt als een dooddoener - en dat is het ook wel - maar ik wil ermee aangeven dat de drang naar absolute gelijkheid zinloos is. Het leven is niet gelijk. Ik leer mijn kinderen liever aan dat ze tevreden zijn met wat ze hebben, ook al is het minder dan de buurman, dan dat ze met envy kijken naar diezelfde buurman. En ik hoop dat ze omkijken naar de andere buurman die minder heeft.
Zoals gezegd, eens over het belasten van arbeid omlaag. Je moet altijd zoeken naar een manier om werkgelegenheid zo goed mogelijk te krijgen. Maar we moeten ook niet doen alsof die havenarbeiders zoveel meer gaan verdienen als de CEO's wat inleveren hoor. Daar zijn er simpelweg een stuk minder van, dus voordat je significant erop vooruit gaat, duurt het wel even.
Niet zo internationale politiek, meer richting Energie & Milieu. Of Binnenlandse Politiek. Misschien moeten we daar verder.